Με την εμφάνιση της πολύ μεταδοτικής μετάλλαξης Όμικρον, οι υγειονομικές αρχές σε όλο τον κόσμο συνέστησαν στους πολίτες να είναι πιο προσεκτικοί με τις μάσκες που χρησιμοποιούν. Στην Ελλάδα όπως και αλλού, μάσκες υψηλής προστασίας, Ν95 ή ΚΝ95 ή FFP2, είναι πλέον αναγκαίες σε μέρη όπως τα σούπερ μάρκετ και τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις μάσκες;

Οι N95 έχουν την αμερικανική πιστοποίηση  CDCertification και άρα δεν είναι πιστοποιημένες για να κυκλοφορούν στην Ευρώπη. Όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι N95, KN95 και FFP2 κάνουν περίπου την ίδια δουλειά, αφού φιλτράρουν το 94-95% των σωματιδίων από τον αέρα.

Όμως, καθώς οι μάσκες αυτές είναι ακριβότερες από τις χειρουργικές και χαρακτηρίζονται ως μίας χρήσης, πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται εάν μπορούν να τις επαναχρησιμοποιήσουν.

«Εγώ τη φοράω για μία εβδομάδα», λέει στο CNN η Linsey Marr, καθηγήτρια στο Virginia Tech. Όπως εξηγεί, η ικανότητα της μάσκας να φιλτράρει δεν μειώνεται εκτός και εάν κάποιος την τρίψει ή της κάνει τρύπες. «Θα πρέπει να βρεθεί κάποιος σε πολύ μολυσμένο αέρα για αρκετές ημέρες για να χάσει η μάσκα την ικανότητά της να φιλτράρει τα σωματίδια. Επομένως, στην πραγματικότητα μπορείς να τις φοράς για πολύ καιρό».

«Κάποιοι λένε και για 40 ώρες – πιστεύω ότι είναι εντάξει. Πραγματικά, η μάσκα θα έχει γίνει αηδιαστική από την επαφή με το πρόσωπο ή τα λουράκια θα χαλαρώσουν ή ίσως και να σπάσουν πριν να χάσει την ικανότητά της να φιλτράρει».

Όπως εξηγεί η Erin Bromage, καθηγήτρια βιολογίας του University of Massachusetts Dartmouth, ο λόγος για τον οποίο οι μάσκες αυτές πωλούνται ως μίας χρήσης είναι γιατί θεωρούνται ιατρικές μάσκες. Οι υγειονομικοί, μέσα σε ένα νοσοκομείο, για παράδειγμα, αλλάζουν τις μάσκες συχνότερα, για να αποφύγουν το ενδεχόμενο επιμόλυνσης όταν κινούνται από το δωμάτιο ενός ασθενή σε εκείνο ενός άλλου.

«Το ευρύ κοινό δεν ανησυχεί για την επιμόλυνση. Απλά τη χρησιμοποιεί για τη δική του προστασία», σημειώνει.

Για να επαναχρησιμοποιήσετε μία μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας με ασφάλεια, αποφύγετε να αγγίζετε με τα χέρια σας το εξωτερικό μπροστινό της μέρος όταν την βάζετε, λέει  η Marr. Προσπαθήστε να την ακουμπάτε μόνο στις άκρες ή στα λουράκια. «Σίγουρα να αποφεύγετε το σημείο που βρίσκεται ακριβώς εκεί όπου αναπνέετε, δηλαδή μπροστά από τη μύτη και το στόμα», τονίζει.

Η Marr σημειώνει ότι οι μάσκες αυτές εξακολουθούν να κάνουν τη δουλειά τους ακόμα και εάν βρεθείτε σε έναν εσωτερικό χώρο με συνωστισμό, όπως στο μετρό.

Πότε πρέπει να πετάξετε τη μάσκα FFP2;

Η Bromage συστήνει να το κάνετε εάν βρεθήκατε σε επαφή με κάποιον που διαπιστώθηκε θετικός. Όπως για παράδειγμα εάν εντοπίστηκε κάποιο κρούσμα στον χώρο εργασίας σας. Αυτή η μάσκα έκανε τη δουλειά της, «παγίδευσε» τον ιό, άρα δεν θέλετε να κινδυνεύσετε να τον μεταφέρετε στα χέρια σας.

Εάν η μάσκα υγρανθεί, είναι εμφανώς βρώμικη, έχει χάσει το σχήμα της ή έχει καταστραφεί με άλλους τρόπους (όπως εάν έχει λερωθεί με makeup), τότε πρέπει να την αντικαταστήσετε, γιατί όλα αυτά μειώνουν την αποτελεσματικότητά της.

«Όσο περισσότερο τη φοράτε, τόσο περισσότερα σωματίδια παγιδεύει  – και αυτό σημαίνει ότι η ικανότητά της να αναπνέει αρχίζει να μειώνεται. Ένα από τα πρώτα σημάδια ότι πρέπει να την αλλάξετε, ακόμα και εάν φαίνεται καλή και καθαρή οπτικά, είναι εάν δυσκολεύεστε περισσότερο να αναπνεύσετε μέσα από αυτήν. Εάν φαίνεται ότι η αντίσταση μεγαλώνει με κάθε αναπνοή σας», σημειώνει η Bromage.

Πώς να την καθαρίσετε

Τα μικρόβια που μπορεί να έχουν παγιδευτεί στη μάσκα πεθαίνουν μετά από μερικές ώρες, με τη διαδικασία να επιταχύνεται εάν η μάσκα βρίσκεται στο φως του ήλιου.

«Η θερμοκρασία και η έκθεση στον ήλιο βοηθούν, όμως μην βάλετε τις μάσκες σας στον φούρνο ή στα μικροκύματα. Το καλοκαίρι, άφηνα τις δικές μου στο ταμπλό του αυτοκινήτου και αυτό ήταν υπεραρκετό, λόγω της ζέστης και της άμεσης επαφής με το φως του ήλιου», επισημαίνει η Bromage.