Πολλοί από εμάς σκεφτόμαστε ότι ο λογοτέχνης είναι ένας άνθρωπος απομονωμένος, «σοφός», πάντα σκεπτικός με βαθιά στοχαστική διάθεση σε κάθε έκφανση της ζωής του. Μήπως όμως ο συγγραφέας είναι ένας αγαπημένος μας φίλος ή ένα οικείο πρόσωπο; Μήπως είναι ένας αγαπημένος δάσκαλος; Η κ. Βάνια Σύρμου βοήθησε να λάβουμε απαντήσεις στα ερωτήματά μας!
Η διδακτική είναι συνειδητή επιλογή. Η εκπαίδευση είναι κοινωνικό λειτούργημα.
Ανανεώνεσαι, βρίσκεσαι διαρκώς με νέους ανθρώπους, καθιστάς επίκαιρες τις γνώσεις σου και τη διδακτική σου, παραμένεις συνεχώς νέος. Από την άλλη, η συγγραφή είναι διαδικασία εσωστρέφειας. Ο συγγραφέας είναι μόνος του. Συνομιλεί με τα γραπτά του. Συλλέγει εικόνες, εμπειρίες, γνώσεις. Διυλίζει… Φιλτράρει. Καταβυθίζεται στον εαυτό του.
Στο διήγημα που διαβάσαμε κατά την διάρκεια της συνέντευξης το τέλος είναι αμφίβολο. Μπορούμε να το υποθέσουμε αλλά δεν είναι ξεκάθαρο. Γιατί;
Οι ήρωες στο διήγημα που διαβάσαμε βρίσκονται στο μεταίχμιο. Αυτή η μεταιχμιακή κατάσταση είναι που με ενδιαφέρει. Ποιες είναι οι επιλογές μας ,όταν βρισκόμαστε μεταξύ ορθής και θολής σκέψης; Σε ποιες επιλογές προβαίνουμε ,όταν κινούμαστε ανάμεσα στην ανθρωπιά και τα όρια του νόμου;
Το κείμενο σας θα μπορούσε να είναι μια αληθινή ιστορία. Οι ιστορίες που γράφετε είναι αληθινές;
Είναι αληθινές, μεμονωμένες σκηνές. Ο συγγραφέας είναι ένας καλός παρατηρητής της καθημερινότητάς .Έχει ενεργοποιημένες τις αισθήσεις του. Συνήθως μάλιστα έχει μπλοκάκι για όποια σκέψη προκύψει στην καθημερινότητά του. Άλλοι συγγραφείς χρησιμοποιούν το κινητό τους ως σημειωματάριο προκειμένου να κρατήσουν τις ιδέες τους ως αρχείο.
Είναι δύσκολο να γράψει κανείς ένα βιβλίο;
Δεν ξέρω αν είναι δύσκολο. Είναι όμως απαιτητικό! Απαιτεί προσήλωση .
Σε πόσα χρόνια ολοκληρώσατε το βιβλίο σας ,το «Camera Obscura»;
Ολοκλήρωσα το βιβλίο μου σε πέντε χρόνια .Δεν ξέρω αν είναι μεγάλο ή μικρό χρονικό διάστημα. Ο συγγραφέας χρειάζεται και διαλείμματα. Χρειάζεται και απόσταση από τα έργα του. Στην πορεία προκύπτουν νέες ιδέες και ο συγγραφέας συνεχίζει να γράφει…
Ποια θέματα σας εμπνέουν ;
Η έμπνευση μπορεί να έλθει με αφορμή μια εικόνα. Θυμάμαι ότι ένα απόγευμα περπατούσα στο κέντρο της Αθήνας προκειμένου να παρακολουθήσω μια βιβλιοπαρουσίαση .Η ματιά μου έπεσε σε μια μεγάλη κούτα, σ΄ ένα μεγάλο χαρτόκουτο που στο εσωτερικό του ζούσε ένα ζευγάρι αστέγων. Κοίταξα δειλά από μακριά και παρατήρησα ότι στο εσωτερικό του υπήρχε ένα διπλό στρώμα. Στην άκρη ήταν τοποθετημένα τακτικά αντικείμενα της καθημερινότητας. Για εμένα ,αυτή η εικόνα ήταν «γροθιά» στο στομάχι. Όταν επέστρεψα στο σπίτι έγραψα το «Στρώμα διπλό».
Το θέμα των διηγημάτων μου πρέπει να με ενδιαφέρει. Ερευνώ καιρό, ψάχνω το θέμα μου ! Αναζητώ πληροφορίες για το νομικό πλαίσιο, τα κοινωνικά δεδομένα. Αφού δεν έχω τα βιώματα , τα ψάχνω!
Μέχρι σήμερα τα θέματα που με αφορούν είναι συνυφασμένα με τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος και ο θάνατος. Ο άνθρωπος και τα ηθικά διλήμματα . Ο έρωτας. Οι ενοχές. Η καθημερινότητα.
Ο έρωτας και ο θάνατος γεννούν πάντα την έμπνευση στον δημιουργό!
Έχετε ένα ισχυρό βίωμα, μια προσωπική εμπειρία που σας ενέπνευσε να γράψετε για το ίδιο θέμα;
Η αλήθεια είναι ότι σε κάθε κείμενο υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού μου .Αναμνήσεις, πρόσωπα ,εικόνες αναμειγνύονται με τη φαντασία. Το αποτέλεσμα βέβαια, είναι μυθοπλασία!
Συνειδητοποίησα ότι κρίνω τους μαθητές που δεν φοβούνται να εκτεθούν μέσα από τα γραπτά τους. Δεν πρέπει εγώ να εκτεθώ;
Πόσα χρόνια γράφετε ;
Γράφω 7 χρόνια. Πριν από τη λογοτεχνική γραφή, ασχολούμουν με τη μετάφραση κι εξακολουθώ να ασχολούμαι με αυτήν. Αργότερα, δίδαξα δημιουργική γραφή σε νέους μαθητές. Μετά όμως από λίγο καιρό, συνειδητοποίησα ότι κρίνω μαθητές, οι οποίοι δεν φοβούνται να εκτεθούν μέσα από τα γραπτά τους. Δεν πρέπει κι εγώ να εκτεθώ; Δεν πρέπει κι εγώ να γράψω; Οι μαθητές μου είναι το βασικό κίνητρο. Σκέφτηκα: «Πώς μπορώ να κρίνω τους άλλους αλλά εγώ να είμαι ασφαλής;» .
Τι είναι πιο δελεαστικό για εσάς; Η διδασκαλία ή η λογοτεχνική γραφή;
Φυσικά και τα δυο. Η διδασκαλία είναι συνειδητή επιλογή. Η εκπαίδευση είναι πρόκληση. Είναι ένα λειτούργημα κοινωνικό. Ανανεώνεσαι, καθιστάς επίκαιρες τις γνώσεις σου και τη διδακτική σου. Βρίσκεσαι διαρκώς με νέους ανθρώπους, παραμένεις συνεχώς νέος. Από την άλλη, η συγγραφή είναι διαδικασία εσωστρέφειας. Ο συγγραφέας είναι μόνος του. Συνομιλεί με τα γραπτά του. Συλλέγει εικόνες, εμπειρίες, γνώσεις. Διυλίζει… Φιλτράρει. Καταβυθίζεται στον εαυτό του.
Στα κείμενα σας δίνετε πάντα αίσιο τέλος;
Μεγάλη υπόθεση το τέλος του διηγήματος .Αναζητώ την ανατροπή, την έκπληξη. Μου αρέσει να παίζω με τις ανατροπές, να κάνω το τελικό «twist» στην ιστορία . Αν το τέλος είναι αίσιο ή όχι , θα το κρίνει ο αναγνώστης !
Ποιες είναι οι σπουδές ενός ανθρώπου που θέλει να γίνει συγγραφέας;
Ένα είναι σίγουρο για κάποιον που τον ενδιαφέρει η συγγραφή. Πριν γράψει, πρέπει πρώτα να διαβάσει λογοτεχνία! Το διάβασμα είναι προϋπόθεση γραφής.
Ποιο κατά την άποψη σας, πρέπει να είναι το κύριο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του συγγραφέα;
Ο συγγραφέας πρέπει να είναι ενεργός πολίτης ,κατά την άποψή μου. Να είναι άνθρωπος που ενημερώνεται για όλα τα θέματα της σύγχρονης πραγματικότητας. Οι λογοτέχνες είναι οι άνθρωποι της εποχής τους.
Ποια συμβουλή θα μας δίνατε ως λογοτέχνης αλλά και ως εκπαιδευτικός;
Η συμβουλή που θα έδινα σ’ εσάς, τους μελλοντικούς δημοσιογράφους, είναι να βρίσκεστε πάντα σε εγρήγορση ,ώστε να παρατηρείτε και να αφουγκράζεστε τα όσα συμβαίνουν γύρω σας . Να προσπαθείτε μέσα από την έρευνά σας να υπηρετείτε την αντικειμενική ενημέρωση.
