Η ελληνική παιδεία αποτελεί πυλώνα για τη διατήρηση της ταυτότητας και των αξιών μας, ειδικά σε περιοχές του εξωτερικού όπου οι προκλήσεις είναι μεγαλύτερες. Μέσα από τη συνέντευξη με τον κ. Ιωακείμ Καμπουρόπουλο, πρώην Διευθυντή του Γυμνασίου-Λυκείου στην Ίμβρο, αποκαλύπτεται η σημασία της εκπαίδευσης ως μέσο διατήρησης της ελληνικής κληρονομιάς και γλώσσας. Ο κ. Καμπουρόπουλος, άνθρωπος με μεγάλη προσφορά στην εκπαίδευση και την αναγέννηση της Ιμβριακής Παιδείας, μοιράστηκε μαζί μας τις εκπαιδευτικές του εμπειρίες από το σχολείο της Ίμβρου. Μέσα από την συνέντευξη, αποκαλύπτεται το πολύτιμο πνευματικό του έργο για την ανασυγκρότηση της Ιμβριακής κοινότητας, καθώς και η καθοριστική συμβολή του στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού στο νησί.
Η δουλειά του κ. Καμπουρόπουλου αποτελεί έμπνευση για όλους μας και τον ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία του στο σχολείο μας .
Διατηρείτε τις παιδικές σας αναμνήσεις από την Ίμβρο ;Ήταν εύκολο να είσαι παιδί στο νησί εκείνη την εποχή;
Ναι φυσικά έχω αναμνήσεις … και μάλιστα έντονα ! Οι αναμνήσεις μου από τα παιδικά μου χρόνια… πολλές .Κάποιες όμορφες ,κάποιες δύσκολες….Οι δύσκολες αναμνήσεις όμως, κτίζουν το παρόν. Μας κάνουν πιο δυνατούς. Μετά το 1964 δεν υπήρχαν πια ελληνικά σχολεία. Αποφασίστηκε η οριστική παύσή τους. Μπορούσα βέβαια να παρακολουθήσω μαθήματα στο σχολείο αλλά μόνο στην τουρκική γλώσσα.
Έτσι, στην Γ΄ δημοτικού, οι γονείς μου με έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη ,ώστε να πάω σε σχολείο ελληνικό και να ανατραφώ με ελληνική παιδεία.
Μετά από τόσα χρόνια, όταν σκέφτομαι τα παιδιά μου χρόνια, σκέφτομαι «Καλώς γενόμενα». Με βοήθησαν να καταλαβαίνω καλύτερα τους ανθρώπους !
Ποια ήταν η επίδραση της καταγωγής σας στη συγκρότηση της προσωπικότητάς σας; Ποια αξία είχε για εσάς η ελληνική παράδοση του νησιού;
Η ελληνική καταγωγή είναι η ταυτότητά μου. Είναι η παιδεία μου .Ταυτόχρονα ήταν και μια πρόκληση. Μια δυσκολία .Όμως , οι δυσκολίες μας διαμορφώνουν .Μας καθορίζουν. Μας προσφέρουν μάλιστα και ένα «δώρο». Αργότερα, όλα γίνονται πιο εύκολα. Μας προετοιμάζουν για να αντιμετωπίσουμε τη ζωή με περισσότερο θάρρος.
Νομίζω λοιπόν ότι οι δυσκολίες που αντιμετώπισα στα παιδικά μου χρόνια με βοήθησαν να εξελιχθώ σε άνθρωπο με ενσυναίσθηση, με αξίες. Με δίδαξαν να συμπεριφέρομαι με σεβασμό και ευγένεια σε κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως της διαφορετικότητάς του, της θρησκείας ή της εθνικής καταγωγής. Επέλεξα. Άλλοι άνθρωποι επιλέγουν αντίθετους δρόμους .
Μετά από τόσα χρόνια, όταν σκέφτομαι τα παιδιά μου χρόνια, σκέφτομαι «Καλώς γενόμενα». Με βοήθησαν να καταλαβαίνω καλύτερα τους ανθρώπους .
Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από το σχολείο στην Κωνσταντινούπολη;
Το ελληνικό σχολείο στην Κωνσταντινούπολη έχει μεγάλη παράδοση. Το σχολείο αυτό με διαμόρφωσε ως χαρακτήρα .Όταν κινείται κανείς στο χώρο του σχολείου, παντού – στις αίθουσες, στους διαδρόμους- αισθάνεται μια διαφορετική αύρα. Ακούς παντού: «Εδώ υπήρχαν- πριν από εσένα – άνθρωποι ξεχωριστοί, που συνετέλεσαν καθοριστικά στη μόρφωση και στην παιδεία των Ελλήνων» .
Φύγατε από την Ίμβρο στα οκτώ σας χρόνια. Ποιες ομοιότητες ή διαφορές παρατηρείτε στην Ίμβρο σήμερα σε σχέση με το παρελθόν;
Σήμερα οι σχέσεις των δυο λαών έχουν εξομαλυνθεί. Δεν είμαστε πια πολίτες δεύτερης κατηγορίας .Ζούμε χωρίς φόβο. Η αλήθεια είναι όμως ότι δεν ήταν πάντα αρμονικές οι σχέσεις των λαών. Το 1974 δεν κοιμόμασταν ήρεμα και σαφώς κρατούσαμε βάρδιες, ώστε να προλάβουμε να φύγουμε σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Η Ίμβρος είναι ένα τουριστικό νησί; Έχει τουριστικές δομές, όπως η Ελλάδα;
Μέχρι το 1990 ήταν στρατιωτική ζώνη. Επομένως, αναπόφευκτη είναι η καθυστέρηση της τουριστικής ανάπτυξης, Βέβαια, τα τελευταία χρόνια το νησί αναπτύσσεται τουριστικά με γρήγορους ρυθμούς. Σήμερα , υπάρχουν μικρές ξενοδοχειακές μονάδες που μπορούν να φιλοξενήσουν ικανοποιητικό αριθμό επισκεπτών.
Γιατί, κατά την άποψή σας, η πρόσβαση στην Ίμβρο γίνεται αποκλειστικά μέσω Τουρκίας;
Είναι μια ερώτηση που δεν ξέρω να σας απαντήσω. Νομίζω ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που απασχολεί μόνο εμάς τους Έλληνες. Επισημαίνεται μεγάλη επισκεψιμότητα στο νησί, κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο. Νομίζω ότι το παρόν θέμα αφορά μόνο τους Έλληνες…
Ποτέ δεν σκέφτηκα τις δυσκολίες . Ήταν ένα χρέος για την πατρίδα μας, για τον τόπο μας. Εγώ είμαι Ίμβριος. Ταλαιπωρήθηκα όταν ήμουν παιδί. Δεν ήθελα τα άλλα παιδιά να περάσουν τις δυσκολίες που πέρασα εγώ.
Γνωρίζουμε ότι η συμβολή σας ήταν καθοριστική για τη δημιουργία ελληνικού σχολείου στο νησί. Τι σας ενέπνευσε προκειμένου να προβείτε σε μια τέτοια ενέργεια;
Αρχικά ,δεν είναι αποκλειστικά δικό μου έργο. Συνέβαλα κι εγώ σ΄ αυτήν την προσπάθεια με την οργάνωση του σχολείου και τη ρύθμιση των λειτουργικών προβλημάτων. Όμως ,και ο Σύλλογος Ιμβρίων βοήθησε από καρδιάς και η Εκκλησία . Δεν σκέφτηκα τις δυσκολίες . Ήταν ένα χρέος για την πατρίδα μας, για τον τόπο μας. Εγώ είμαι Ίμβριος. Ταλαιπωρήθηκα όταν ήμουν παιδί. Δεν ήθελα τα άλλα παιδιά να περάσουν τις δυσκολίες που πέρασα εγώ. Η περίπτωση της άρνησης δεν θα συμβάδιζε με τη συνείδησή μου. Είχα σκοπό να το φέρω σε πέρας .Στην αρχή φάνταζε σαν ουτοπία. Τη στιγμή όμως που κάτι σου φαίνεται αδύνατο, έχεις νικήσει αν πιστέψεις ότι είναι δυνατό.
Είχατε ως σκέψη τη συγκεκριμένη ενέργεια στο παρελθόν;
Καθόλου. Οι μεγάλες αποφάσεις λαμβάνονται γρήγορα .Όταν μου έγινε η πρόταση Διεύθυνσης του σχολείου δεν το σκέφτηκα δεύτερη φορά. Δέχτηκα αμέσως.
Υπάρχουν Τούρκοι που θα επιθυμούσαν να ενταχθούν στο ελληνικό σχολείο;
Είναι γεγονός ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Όμως , ο νόμος δεν το επιτρέπει .
Στο σχολείο σας το ελληνικό πρόγραμμα σπουδών είναι ίδιο με το ελληνικό ;
Το ακαδημαϊκό πρόγραμμα είναι ίδιο με την Ελλάδα. Όμως, ο νόμος προβλέπει για όλα τα εθνικά μαθήματα να διδάσκονται το ακαδημαϊκό περιεχόμενο της Χώρας που τελούν ως πολίτες. Οι μαθητές δηλαδή παρακολουθούν τα θρησκευτικά και την Ιστορία , σύμφωνα με το ακαδημαϊκό περιεχόμενο της Τουρκίας.
Ποιες είναι οι δυνατότητες που έχει ο μαθητής που παραμένει στην Ίμβρο και επιλέγει το ελληνικό σχολείο;
Ο μαθητής που παρακολουθεί το ελληνικό πρόγραμμα σπουδών , διδάσκεται δυο γλώσσες. Διατηρεί τις γέφυρες του με την Ελλάδα .Έχει τη δυνατότητα να λάβει το ελληνικό πρόγραμμα σπουδών. Συμμετέχει στις Πανελλήνιες με ένα μόνο μάθημα ,τη Γλώσσα και έχει τη δυνατότητα εισαγωγής στα Ελληνικά Πανεπιστήμια .
Παράλληλα βέβαια, μιλάει την τουρκική γλώσσα με την ίδια αρτιότητα. Το σχολείο μας είναι ολοήμερο. Οι μαθητές γευματίζουν δωρεάν καθημερινά και έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε πολλά προγράμματα που λειτουργούν καθημερινά έως τις 4.00 το απόγευμα. Σκοπός του ολοήμερου σχολείου είναι να καλλιεργηθεί κλίμα επικοινωνίας και συνεργασίας, ακόμη και έξω από τις σχολικές τάξεις. Οι μαθητές μοιράζονται κοινούς χρόνους στο φαγητό, στον ελεύθερο χρόνο. Τα έξοδα του σχολείου καλύπτονται αποκλειστικά από δωρεές. Το γεγονός διευκολύνει το έργο μας .
Ποιες είναι οι αξίες που οραματίζεστε να έχει το εκπαιδευτικό περιβάλλον του σχολείου στην Ίμβρο;
Είναι σημαντική η ακαδημαϊκή αριστεία. Οι μαθητές μας συμμετέχουν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Πολλοί από τους αποφοίτους μας ήδη σπουδάζουν σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Ελλάδας.
Παράλληλα βέβαια, οι αξίες που πρέπει να καλλιεργούμε- παράλληλα με την ακαδημαϊκή γνώση – συνδέονται με την επικοινωνία. Η ενσυναίσθηση, η αλληλοβοήθεια , η αλληλεγγύη. Οι Έλληνες στο νησί δεν είμαστε πολλοί. Είμαστε λίγοι. Οφείλουμε να προσέχουμε ο ένας τον άλλον. Λέω πάντα στους μαθητές μου. «Διαφώνησες με το συμμαθητή σου ; Πρέπει να επιλύσετε τη διαφορά . Δεν είμαστε πολλοί . Πρέπει να βοηθάμε και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον»
Ποια είναι η αντίδραση των Τούρκων από την Τουρκία για την ίδρυση του ελληνικού σχολείου;
Οι περισσότεροι από τους κατοίκους το αγκάλιασαν . Θεωρούν ότι το νησί προοδεύει και εξελίσσεται. Είναι φανερό ότι η παρουσία μας ενίσχυσε την επιχειρηματική δραστηριότητα. Πολλοί Ίμβριοι επιστρέφουν σιγά – σιγά στο νησί και δημιουργούν τις δικές τους επιχειρήσεις.
Να μην χάνουμε την ελπίδα μας ποτέ. Δεν πρέπει να μας σταματούν οι δυσκολίες. Πολλές από αυτές μπορεί να είναι στο μυαλό μας. Όπως λέει και ο αγαπημένος μας ποιητής Κ. Καβάφης «Σας βγεις στον Πηγαιμό για την Ιθάκη , τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας μη φοβηθείς …»
Ποια είναι τα οργανωτικά και λειτουργικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το σχολείο σας στο νησί ;
Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε υπό την εποπτεία δυο κυβερνήσεων . Η Τουρκία μας δυσκόλεψε λίγο στο παρελθόν στην παραχώρηση αδειών ως προς τη λειτουργία του κτιρίου. Από την άλλη ,η Ελλάδα ίσως καμιά φορά καθυστερεί στην αποστολή εκπαιδευτικών Επομένως, οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί .Είναι σημαντικό λοιπόν να ασκείται διοίκηση με κριτήριο την ισορροπία.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι της Ίμβρου;
Οι νέοι της Ίμβρου ονειρεύονται να σπουδάσουν και ίσως, να επιστρέψουν στο νησί. Τα μικρότερα όμως παιδιά , έχουν ανάγκη από δραστηριότητες μετά το σχολείο. Έχουμε ομάδα μπάσκετ . Όμως και πάλι δεν είναι αρκετό…
Ίσως λοιπόν το διαδίκτυο είναι ένα πρόβλημα .Πολλοί από τους μαθητές μας επιθυμούν να συνεχίσουν τις εξωσχολικές δραστηριότητες που είχαν και στα αστικά κέντρα. Επιθυμούν επίσης , να παρακολουθούν μαθήματα χορού, μουσικής .Οι μαθητές του Λυκείου επιθυμούν να παρακολουθούν και μαθήματα για τις Πανελλήνιες. Υφίσταται λοιπόν μια αντικειμενική δυσκολία στην επίλυση των προβλημάτων αυτών.
Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να προσφέρετε σ΄εμάς τους νέους ;
Να μην χάνουμε την ελπίδα μας ποτέ. Δεν πρέπει να μας σταματούν οι δυσκολίες. Πολλές από αυτές μπορεί να είναι στο μυαλό μας. Όπως λέει και ο αγαπημένος μας ποιητής Κ. Καβάφης «Σας βγεις στον Πηγαιμό για την Ιθάκη , τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας μη φοβηθείς …»
