Humanities Lecture Series, Στ. Ζουμπουλάκης, “Θρησκευτική ταυτότητα και ανθρώπινα δικαιώματα”

Ο κύκλος διαλέξεων ανθρωπιστικού προβληματισμού απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου / MYP, Λυκείου και IBDP, και έχει ως στόχο να τους φέρει αντιμέτωπους με ζητήματα φιλοσοφικά, κοινωνικά και πολιτικά, με αφετηρία τις εισηγήσεις των προσκεκλημένων ομιλητών. Μέσα από την αναμέτρησή τους με την ιστορία των ιδεών θα μπορέσουν οι μαθητές και μαθήτριές μας να κατανοήσουν τις σύγχρονες ηθικές και κοινωνικές προκλήσεις, να ανιχνεύσουν τις συνέπειές τους και να επωμιστούν την ευθύνη του καλλιεργημένου ανθρώπου.

Ο σπουδαίος κριτικός λογοτεχνίας και δοκιμιογράφος Τζορτζ Στάινερ, στο βιβλίο του «Τα μαθήματα των δασκάλων», συνόψισε την ουσία της ανθρωπιστικής παιδείας σε μία πρόταση: «Η ανθρωπιστική παιδεία μάς κατευθύνει προς την αξιοπρέπεια του ανθρώπινου προσώπου, την επιστροφή στον καλύτερο εαυτό του». Αυτή η επιστροφή όμως στον καλύτερο εαυτό μας προϋποθέτει τη συνειδητοποίηση ότι η κοινωνικά ή εξεταστικά επιβεβλημένη υποταγή της γνώσης στη χρηστικότητα, στην πραγματικότητα δυναμιτίζει την ουσία του εκπαιδευτικού έργου. Αν και δεχόμαστε όλοι ως αυταπόδεικτη αλήθεια ότι η καλλιέργεια ενός ανθρώπου υπερβαίνει το άθροισμα των γνώσεων και δεξιοτήτων του, συχνά λησμονούμε ότι η καλλιέργεια αυτή προϋποθέτει την υιοθέτηση της γνώσης ως αξίας, όχι ως εργαλείου. Ένας βασικός στόχος του σχολείου, ως εκ τούτου, είναι να προτρέψει τους μαθητές του να αναμετρηθούν με την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αντιληφθούν το πραγματικό νόημα της εκπαίδευσης: δεν διαβάζω «για να…», διαβάζω «επειδή…».

Αυτό είναι πλέον κυρίαρχο μέλημα του σύγχρονου σχολείου, όπως άλλωστε και η αποδοχή από την πλευρά των μαθητών του μόχθου και του χρόνου που απαιτείται για την κατάκτηση της γνώσης, σ’ έναν κόσμο – ας μην το λησμονούμε – που ποθεί την ευκολία και την ταχύτητα. Ένα σχολείο που έχει το θάρρος να επιδιώξει αυτούς τους δύο στόχους, νοηματοδοτεί κατ’ ουσίαν τον ρόλο του στη σημερινή κοινωνία: να δείχνει, με άλλα λόγια, στους μαθητές του ότι το αγαθό της γνώσης δεν είναι σχολικό βοήθημα που σου δίνει απαντήσεις στα προβλήματα της ζωής, είναι καθρέφτης που σε μαθαίνει να κοιτάς κατά πρόσωπο τα ερωτήματα και τα διλήμματά της.