Γνωρίζατε ότι η Μαρία Γκούνη είναι η πρώτη γυναίκα μαέστρος και μουσική διευθύντρια της περίφημης Συμφωνικής Ορχήστρας του Κονρό στο Τέξας των Η.Π.Α;
Όσο αναπτύσσεται η πνευματική παιδεία της κοινωνίας, τόσο πιο πολλές γυναίκες αναγνωρίζονται για τα επιτεύγματά τους σε ποικίλους τομείς, όπως οι επιστήμες και οι καλές τέχνες, μεταξύ των οποίων και η μουσική. Παρόλα αυτά, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλές δυσχέρειες και εμπόδια στον δρόμο για την επιτυχία, την αναγνώριση κα την εξάλειψη φυλετικών διακρίσεων στον κλάδο αυτό, αναδεικνύοντας την αξία τους και αποκτώντας τον σεβασμό που τους αναλογεί με κόπο και προσπάθεια. Μόνο κάποιες από αυτές τις γυναίκες αποτελούν οι Φάνι Μέντελσον, η Κλάρα Σούμαν και η Άννα Μαρία Γκούνη.
Αρχικά, η Φάνι Μέντελσον, μία αξιόλογη πιανίστρια του 19ου αιώνα, ενώ με την υποστήριξη της οικογένειάς της αξιοποίησε την κλίση της στην μουσική και καλλιέργησε τις γνώσεις τις από νεαρή ηλικία, δεν κατάφερε να χρησιμοποιήσει τη μουσική ως εργασιακή της απασχόληση. Μάλιστα, ο πατέρας της την παρότρυνε να έχει την μουσική ως ευχαρίστηση και όχι ως επάγγελμα, ενώ συνέστησε ακριβώς το αντίθετο στον αδερφό της Φέλιξ. Το γεγονός αυτό την οδήγησε στην δημοσίευση ποικίλων έργων της υπό το όνομα του αδερφού της, ο οποίος την στήριζε ακράδαντα και προσπαθούσε να την βοηθήσει να προωθήσει το μουσικό της έργο, έστω και μέσω αυτού του ανορθόδοξου τρόπου. Δυστυχώς, δεν ήταν μόνο ο πατέρας της που την σταμάτησε από το να ευνοήσει την επαγγελματική της ανέλιξη, αλλά και οι έωλες, σεξιστικές αντιλήψεις της εποχής, που θεωρούσαν το χάρισμα της σύνθεσης αποκλειστικά ανδρικό γνώρισμα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τη ζωή της μεγάλης συνθέτριας, ήταν ένα μεν τιμητικό, αλλά δε βασισμένο στον υποβιβασμό των γυναικών σχόλιο του διευθυντή μίας μουσικής σχολής για την Φάνι: «Η Φάνι μπορεί να παίξει σαν άνδρας».
Αντίστοιχα κύλησε και η ζωή μίας άλλης συνθέτριας, της Κλάρα Σούμαν, η οποία στερήθηκε την ευκαιρία επαρκής ενασχόλησης με τη μουσική, λόγω του ρόλου της γυναίκας εκείνης της εποχής, ως μητέρα, σύζυγος και… «υποδεέστερου όντος» σε μία κοινωνία που δεν επέτρεπε στις γυναίκες να εξελιχθούν, να αναγνωριστούν, να εκφραστούν ελεύθερα και να ζήσουν, απελευθερωμένες από τα δεσμά της διάκρισης, του σεξισμού και της αντιμετώπισης τους ως φιγούρες και όχι ως ανθρώπινες ψυχές. Τέλος, το έργο και των δύο συνθετριών, γνώρισε την καταξίωση μετά τον θάνατό τους.
Στη συνέχεια, ακόμα και στις μέρες, που επικρατεί μία φαινομενική ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα σε ορισμένες εκφάνσεις της καθημερινότητας, πολλές γυναίκες πρέπει να περάσουν μία επίπονη Οδύσσεια για να επιτύχουν στον κλάδο της μουσικής. Αξιέπαινο παράδειγμα αποτελεί η διαπρεπής Ελληνίδα μαέστρος Άννα Μαρία Γκούνη, η οποία κατάφερε όχι μόνο να εισχωρήσει στον καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο της ορχηστρικής διεύθυνσης, αλλά και να γίνει η πρώτη γυναίκα μαέστρος και μουσική διευθύντρια της περίφημης Συμφωνικής Ορχήστρας του Κονρό στο Τέξας των Η.Π.Α..
Οι γυναίκες έχουν ρόλο απαράμιλλης σημασίας στη μουσική, παρά τις αδικίες και τις διακρίσεις, διότι όσο διαχρονικές και επίμονες και αν είναι ο σεξισμός και η ανισότητα, τόσο διαχρονικές και επίμονες είναι οι προσπάθειες, οι κόποι, το πείσμα και το δέος του αξιοθαύμαστου έργου τους!
Ραφαηλία Παπανικόλα Α’1
