«Δεν χρειάζεται να ελέγχεις τις σκέψεις σου. Χρειάζεται απλά να σταματήσεις να τους επιτρέπεις να σε ελέγχουν»
Dan Millman
Tο άγχος είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας. Όποιον και να ρωτήσουμε γύρω μας, θα μας πει ότι στη ζωή του υπάρχουν ή υπήρξαν διάφορες καταστάσεις ,που του προκάλεσαν άγχος σε μικρό ή ακόμα και σε μεγάλο βαθμό.
Είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό συναίσθημα, το οποίο μπορεί να νιώσουμε ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής μας, πόσο μάλλον σε μία τόσο σημαντική και πιεστική περίοδο, όπως είναι η εφηβική ηλικία. Τα παιδιά φτάνουν σε υψηλή κατάσταση άγχους ,που είναι παράλογο για την ηλικία τους και δεν τους βοηθάει στην ανάπτυξη. Τα διαγωνίσματα ,οι πολλές ακαδημαϊκές υποχρεώσεις αλλά και οι απαιτητικές εξωσχολικές δραστηριότητες συμβάλλουν στην έξαρσή του.
Το άγχος στους εφήβους μπορεί να εκδηλωθεί μέσα από σωματικές ενοχλήσεις, σκέψεις και συμπεριφορές, ενώ δε διαφέρει πάρα πολύ με το άγχος των ενηλίκων. Οι έφηβοι μπορεί να παραπονιούνται για συχνές σωματικές ενοχλήσεις, όπως ταχυκαρδία, δύσπνοια ,πονοκέφαλοι, πονόκοιλοι, ζαλάδες, ναυτία κ.α. Οι σκέψεις τους μπορεί να γίνουν εξαιρετικά αρνητικές και απαισιόδοξες. Συχνά, αναφέρουν φράσεις, όπως: «δεν μπορώ να διαβάσω», «δεν καταλαβαίνω», «θα με μαλώσουν», «δεν έχω καθόλου χρόνο για μένα ή τους φίλους μου», «δε θέλω να πάω στο σχολείο», «δε θα καταφέρω να περάσω εκεί που θέλω», «τι θα κάνω με το μέλλον μου» κ.α. Με τέτοιου είδους σκέψεις, ακόμα και μία ενδεχόμενη χαμηλή απόδοση σε ένα απλό τεστ, μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μία ολοκληρωτική καταστροφή.
Επίσης, έκδηλη είναι η αδυναμία συγκέντρωσης.Δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν το μάθημα, να διαβάσουν, να αποστηθίσουν, με αποτέλεσμα η απόδοσή τους να μειώνεται. Αν το άγχος γίνει πολύ έντονο, μπορεί να βιώσουν πανικό στα διαγωνίσματα, να προκαλούν λεκτικά τους γονείς τους, όταν έρχεται η ώρα για διάβασμα, να αποσπάται εύκολα η προσοχή τους ,να μη θέλουν να πάνε στο σχολείο, ακόμα και να αποφεύγουν τους συνομήλικούς τους.
Τι μπορεί να προκαλέσει άγχος ;
- Σχολικές υποχρεώσεις και απογοητεύσεις
- Αγωνίες αυτοεκτίμησης
- Αλλαγές της σωματικής τους εικόνας (ακμή, σώμα, πρόσωπο)
- Συγκρούσεις με τους γονείς ή φίλους
- Θάνατος οικείων προσώπων
- Μετακομίσεις ή αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος
- Καλλιέργεια υψηλών προσδοκιών από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς
- Οικογενειακά οικονομικά προβλήματα
- Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Πώς μπορούν οι έφηβοι να διαχειριστούν το άγχος τους;
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν για τον εαυτό τους το δικαίωμά βίωσης του άγχους και του φόβου. Σε αυτήν την περίπτωση όμως , είναι σημαντικό να καλλιεργήσουν σχέσεις εμπιστοσύνης και διαλόγου με κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο .Η γνήσια και ουσιαστική συζήτηση μπορεί να αποβεί πολύτιμη για τη ψυχολογία του παιδιού.
Λυδία Μακράκη, Εβίτα Παπανικολάου – Μαθήτριες Α΄ Γυμνασίου
