Μερικές χρήσιμες πληροφορίες περί των μουσικών σπουδών, που αφορούν όλους τους ασχολούμενους και που απαντούν, ελπίζουμε, στα πολλά επί μέρους ερωτήματα που μας τίθενται συχνά.
1. Για να μάθει κανείς κάποιο μουσικό όργανο και να αποκτήσει τίτλο σπουδών, η φοίτηση στο Ωδείο είναι μονόδρομος.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει παρόμοια δυνατότητα και στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών των Πανεπιστημίων που έχουν τμήματα μουσικών σπουδών. Τα Ωδεία στην Ελλάδα λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού και οι μουσικές σπουδές, όσο κι αν δεν γίνεται κατανοητό, δεν ανήκουν σε καμία εκπαιδευτική βαθμίδα. Με πιο απλά λόγια, τα Ωδεία χορηγούν τίτλους σπουδών επικυρωμένους από το ΥΠΠΟ, που δεν είναι ισότιμοι με τους τίτλους σπουδών καμίας εκπαιδευτικής βαθμίδας (Μέσης, Ανώτερης, Ανώτατης).
Οι κανόνες λειτουργίας των ωδείων φιλοξενούνται σε δύο Βασιλικά Διατάγματα: 11.11.1957 (ΦΕΚ 229/Α/57) “Περί κυρώσεως του εσωτερικού κανονισμού του Ωδείου Θεσσαλονίκης” και 16/1966 (ΦΕΚ 7/Α/66) “Περί ιδρύσεως ιδιωτικών μουσικών ιδρυμάτων”. Ο νόμος 229 της 17/19.4.1976 εμπλουτίζει τα προηγούμενα ισχύοντα, δίνοντας λεπτομέρειες για τις εξετάσεις των ωδείων κυρίως.
Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι πτυχία και διπλώματα επικυρωμένα δεν παίρνει ο μαθητής για όλα τα όργανα. Για τα μη αναγνωρισμένα όργανα (π.χ. μπουζούκι, ηλεκτρική κιθάρα, ηλεκτρικό αρμόνιο κ.ά.) χορηγούν απλές βεβαιώσεις σπουδών. Ακόμα και η κιθάρα μέχρι το 1986 δεν ήταν αναγνωρισμένη, αναγνωρίστηκε το 1987.
2. Οι διδάσκοντες
Σύμφωνα με τα τυπικά και ουσιαστικά δεδομένα και προσόντα οι δάσκαλοι των παιδιών μας στο ωδείο είναι:
Επιμελητής: Πτυχιούχος χωρίς προϋπηρεσία. Μπορεί να διδάξει μαθητές Προκαταρκτικής και Κατωτέρας σχολής. Δάσκαλος: Διπλωματούχος χωρίς προϋπηρεσία και με προϋπηρεσία πέντε ετών. Μπορεί να διδάξει μαθητές Προκαταρκτικής, Κατωτέρας και Μέσης. Καθηγητής: Διπλωματούχος με πενταετή και πλέον προϋπηρεσία. Μπορεί να διδάξει όλες τις τάξεις. Το Ωδείο διοικείται από τον καλλιτεχνικό διευθυντή που διαθέτει καλλιτεχνική προϋπηρεσία ως μουσικός και Δίπλωμα σύνθεσης ή δίπλωμα φούγκας και οργάνου, καθώς και δεκαετή διαπιστωμένη προϋπηρεσία στο ΥΠΠΟ.
3. Πρακτικές πληροφορίες για την φοίτηση
Ως πλήρες σχολικό έτος θεωρείται το άθροισμα δύο συνεχών εξαμήνων. Από την ημερομηνία εγγραφής του μαθητή και ανά δύο εξάμηνα, κάθε σπουδαστής προσέρχεται σε εξετάσεις επιθεώρησης, είτε την θερινή περίοδο (Ιούνιο), είτε την χειμερινή (Ιανουάριο -Φεβρουάριο). Επαναληπτικές – συμπληρωματικές εξετάσεις τελούνται το Σεπτέμβριο.
Οι τάξεις φοίτησης είναι τέσσερις: Προκαταρκτική, Κατωτέρα, Μέση και Ανωτέρα. Όταν ένας σπουδαστής ολοκληρώσει την ύλη μιας τάξης, προσέρχεται σε προαγωγικές εξετάσεις για αλλαγή τάξης. Σαν χρόνια φοίτησης αναφέρονται τα μίνιμουμ που απαιτούνται αλλά ο χρόνος κάθε τάξης μπορεί να διπλασιαστεί, κάτι πολύ σύνηθες. Για παράδειγμα αναφέρεται χρόνος φοίτησης προκαταρκτικής σχολής τα δύο χρόνια και αυτός ο χρόνος μπορεί νομότυπα να φτάσει τα τέσσερα χρόνια.
Σπουδαστής που διέκοψε τη φοίτησή του και επιθυμεί να συνεχίσει τις σπουδές του μετά από διάστημα διακοπής μεγαλύτερο των 4 εξαμήνων,
γίνεται δεκτός αφού προσέλθει σε κατατακτήριες εξετάσεις ενώπιον πενταμελούς επιτροπής που ορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Οι κατατακτήριες εξετάσεις διενεργούνται μία φορά ετησίως, τον Οκτώβριο. Σε αυτές μπορούν να πάρουν μέρος σπουδαστές που είτε δεν έχουν εγγραφεί μέχρι τότε σε ωδείο, αλλά έχουν διδαχτεί κατ’ οίκον, είτε σπουδαστές που έχουν διακόψει τις σπουδές τους στο ωδείο για περισσότερο από 4 εξάμηνα.
4. Σπουδές
Ας αναφέρουμε πριν όλα τα άλλα ότι υπάρχουν κάποια υποχρεωτικά μαθήματα που οι σπουδαστές των οργάνων οφείλουν να παρακολουθήσουν και να εξεταστούν σε αυτά πριν φτάσουν στις πτυχιακές και διπλωματικές εξετάσεις. Γενικά (διότι υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε κάθε όργανο) τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι η θεωρία και η αρμονία, η ιστορία και η μορφολογία μουσικής, η χορωδία, η μουσική δωματίου, η διδασκαλία και η εκ πρώτης όψεως ανάγνωση, που εξελίσσονται κατά τους χρόνους σπουδών
ΟΡΓΑΝΑ
Σχολή εγχόρδων
Βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο και κοντραμπάσο:
Διάρκεια σπουδών: Προκαταρκτική 2 έτη, Κατωτέρα 3 έτη, Μέση 3 έτη, Ανωτέρα 3-4 έτη. Γενικά μαθήματα: Θεωρία (3 τάξεις), Σολφέζ (5 τάξεις), Αρμονία (3 τάξεις), Μουσική Δωματίου (3 έτη), Ιστορία Μουσικής (2 έτη). Πιάνο (μέχρι το επίπεδο της Μέσης), Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (2 έτη), Ορχήστρα , Μορφολογία, Πρακτικό Διδασκαλείο (2 έτη). Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας, και σε Διπλωματικές 2 έτη μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας.
Σχολή πνευστών
Τα παιδιά μικρής ηλικίας ξεκινούν με προεισαγωγικά μαθήματα φλογέρας για 1-2 χρόνια.
Φλάουτο
Διάρκεια σπουδών: Προκαταρκτική 1 έτος, Κατωτέρα 2 έτη, Μέση 2 έτη, Ανωτέρα 3 έτη.
Γενικά μαθήματα: Θεωρία (3 τάξεις), Σολφέζ (5 τάξεις), Αρμονία (3 τάξεις), Ιστορία Μουσικής (2 έτη), Μορφολογία, Πιάνο (μέχρι το επίπεδο της Μέσης), Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (2 έτη), Μεταφορά, Ομαδικές ασκήσεις πνευστών, Ορχήστρα. Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας, και σε Διπλωματικές μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας.
Σχολή πιάνου
Διάρκεια σπουδών: ΜΙΝΙΜΟΥΜ Προκαταρκτική 2 έτη, Κατωτέρα 3 έτη, Μέση 3 έτη, Ανωτέρα 3-4 έτη. Γενικά μαθήματα: Θεωρία (3 τάξεις), Σολφέζ (5 τάξεις), Αρμονία (3 τάξεις), Μουσική Δωματίου (3 έτη), Ιστορία Μουσικής (2 έτη), Χορωδία (2 έτη), Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (2 έτη), Μορφολογία, Πρακτικό Διδασκαλείο (2 έτη). Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας, και σε Διπλωματικές 2 έτη μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας.
Σχολή κιθάρας
Διάρκεια σπουδών: Προκαταρκτική 2 έτη, Κατωτέρα 3 έτη, Μέση 3 έτη, Ανωτέρα 3 έτη. Γενικά μαθήματα: Θεωρία (3 τάξεις), Αρμονία (3 τάξεις), Σολφέζ (5 τάξεις), Μουσική Δωματίου (2 έτη), Ιστορία Μουσικής (2 έτη), Μορφολογία, Πρακτικό Διδασκαλείο (2 έτη). Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας, και σε Διπλωματικές 2 έτη μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας.
ΦΩΝΗΤΙΚΑ
Σχολή μονωδίας
Διάρκεια σπουδών: Προκαταρκτική 1 έτος, Κατωτέρα 2 έτη, Μέση 2 έτη, Ανωτέρα 3 έτη. Γενικά μαθήματα: Θεωρία (3 έτη), Αρμονία (3 έτη), Σολφέζ (5 έτη), Ιστορία της Μουσικής (2 έτη), Μορφολογία, Χορωδία (από Μέση μέχρι το πέρας των σπουδών), Πιάνο (μέχρι Μέση), Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (2 έτη), Ορθή προφορά ξένων κειμένων, Μελοδραματική (3 έτη), Πρακτικό Διδασκαλείο (2 έτη). Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας, και σε Διπλωματικές 2 έτη μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας της Ανωτέρας.
Σχολή Βυζαντινής μουσικής
Διάρκεια σπουδών: 5 έτη για πτυχίο, 2 επιπλέον έτη για δίπλωμα. Γενικά μαθήματα: Θεωρία Ευρωπαϊκής Μουσικής (3 έτη), Σολφέζ (3 έτη), Τυπικό, Ιστορία Εκκλησιαστικής Μουσικής, Υμνολογία, Μετρική, Λειτουργική. Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών, και σε Διπλωματικές 2 έτη μετά την απόκτηση του Πτυχίου – σε εξαιρετικές περιπτώσεις επίδοσης ο σπουδαστής οδηγείται κατ’ ευθείαν σε διπλωματικές εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών.
ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
Σχολή Σύνθεσης
Δεκτοί πτυχιούχοι φούγκας με βαθμό τουλάχιστον «Λίαν Καλώς». Διάρκεια σπουδών: περίπου 4 έτη. Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Διπλωματικές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών.
Σχολή Ανώτερων θεωρητικών
Ειδικό Αρμονίας
Δεκτοί γίνονται υποψήφιοι, μετά από κατατακτήριες εξετάσεις, στο πρώτο ή στο δεύτερο έτος. Διάρκεια σπουδών: 3 έτη. Γενικά μαθήματα: Σολφέζ (5 τάξεις), Πιάνο (έως Μέση), Αντίστιξη, Ιστορία Μουσικής, Μορφολογία, Χορωδία, Διδασκαλία (2 έτη). Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών του.
Αντίστιξη
Δεκτοί πτυχιούχοι Ειδικού Αρμονίας με βαθμό τουλάχιστον «Λίαν Καλώς» Διάρκεια σπουδών: 2 έτη. Γενικά μαθήματα: Πιάνο (έως Β΄ Μέση), Ιστορία Μουσικής, Μορφολογία, Οργανολογία, Διδασκαλία. Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών του.
Φούγκα
Δεκτοί πτυχιούχοι Αντίστιξης με βαθμό τουλάχιστον «Λίαν Καλώς». Διάρκεια σπουδών: περίπου 2 έτη. Γενικά μαθήματα: Πιάνο (έως Γ’ Μέση), Ιστορία Μουσικής, Ενορχήστρωση. Απόκτηση τίτλου σπουδών: Ο σπουδαστής οδηγείται με πρόταση του καθηγητή του σε Πτυχιακές απολυτήριες εξετάσεις μετά το πέρας των σπουδών του.
